Elke eerste vrijdag van de maand tippen onze boekverkopers de meest opvallende, veelbelovende of mooie boeken. In de maand van de dementie hebben wij – geheel toevallig – gekozen voor: Zonder publiek van Marjolein Beumer.
Het Boek van de maand-team over Zonder publiek
Wat blijft er over als het doek valt?
De debuutroman van scenarioschrijfster Marjolein Beumer gaat eigenlijk over drie vrouwen: Catherina, Laura en Puck. Catherina is de moeder van Laura, maar bovenal is Catherine actrice. Haar hele leven heeft ze gewijd aan het toneel en de wereld er omheen, iets waar haar dochter Laura minder blij mee is. Het perspectief wisselt per hoofdstuk tussen Laura en Catherina, wat een goed beeld van de verschillen maar ook juist de overeenkomsten van deze twee herkenbare personages geeft. Zo is Laura nogal verbitterd over haar afwezige moeder, maar blijkt ze zelf ook niet op de juiste manier aandacht te kunnen geven aan haar eigen dochter, Puck. Deze onderlinge relaties, de haat-liefdeverhouding die je met familie kunt hebben en de onbreekbare band tussen moeders en dochters zorgen voor een herkenbaar en ontroerend verhaal. De titel van het boek is dan ook zeer treffend gekozen, want zonder publiek kan een acteur niet bestaan. Wat heeft het immers voor zin om te spelen als niemand het ziet?
Herkenbaar verhaal over dementie in een familie
Zwaar onderwerp licht beschreven
Ondanks het zware onderwerp blijft de roman heel licht. Dit komt zeker door de fijne schrijfstijl die Marjolein Beumer hanteert. De eerste momenten in het boek waarop de lezer merkt dat Catherina haar geheugen begint te verliezen zijn gevuld met grappige knipogen en kleine plotwendingen. Doordat je als lezer al eerder weet waar het verhaal naar toe zal gaan dan de personages zelf wordt je echt meegenomen. Het is ook knap hoe de schrijfstijl met de personages mee ontwikkelt. Naarmate de roman vordert wordt Catherina warriger en dit is terug te zien in de langere teksten en dialogen. Door de wisseling van perspectief krijg je als lezer zo nu en dan dezelfde herinnering twee keer beschreven. Hierdoor kun je zien dat alhoewel iemand ervan overtuigd is dat iets op een bepaalde manier is gelopen, dat niet zo hoeft te zijn. Wie spreekt de waarheid? Of vertellen beide perspectieven de waarheid? Dat één van de twee perspectieven van een vrouw met dementie is, maakt de afweging van waarheid nog moeilijker. Beumer schetst zo een rijk familieportret op indrukwekkende wijze.
Frustratie en onmacht
Ook al zijn de personages niet op ieder moment even likeable, de frustratie en onmacht die ze door de dementie voelen tijdens dagelijkse situaties maakt ze menselijk. Dit boek heeft ons geleerd dat je op geen enkele manier voor kunt bereiden op zo’n ingrijpende levensverandering. De hoofdpersonen uit Zonder publiek moeten op een nieuwe manier met elkaar om leren gaan, hoe moeilijk dat ook is. Zo doet Catherina ondanks alles nog steeds erg hard haar best om haar tekst van het nieuwe toneelstuk uit haar hoofd te leren, maar je voelt als lezer al dat het haar niet gaat lukken. Ondanks haar tekortkomingen als moeder voel je sympathie voor Catherina als persoon.
Extra inspiratie: zij werden het nét niet
Adeline Dieudonné – Het echte leven
Dit ijzersterke debuut van Adeline Dieudonné mag je niet missen! Deze roman vertelt het wrede verhaal van een gezin dat lijdt onder het sadisme van de vader. De hoofdpersoon is de dochter, die ontzettend veel van haar broertje houdt en alles voor hem over heeft. Wanneer ze samen getuigen zijn van een heftig ongeluk trekt het broertje zich terug. Zijn zus zet alles op alles om weer een glimlach op zijn gezicht te krijgen, terwijl ze zelf volwassen aan het worden is. Alles wordt haarscherp geformuleerd, want Dieudonné gebruikt geen woord teveel. ‘Het echte leven’ is een gruwelijk boek: het bevat gruwelijke details, maar het is ook gruwelijk goed geschreven.
Kati Naumann – Heimweeland
Wanneer Milla een vergaan hotel vindt in the middle of nowhere, raakt ze gefascineerd door het verhaal erachter. De speurtocht kan beginnen wanneer ze in de kelder van het hotel een schriftje vindt van iemand die er gewoond heeft. Het boek springt heen en weer tussen de tijd van de DDR en BRD en het heden waarin Milla aan het onderzoeken is wat er precies gebeurd is in die tijd. Het hotel stond namelijk precies tussen de twee delen van Duitsland in. Een aangrijpend verhaal over families, herinneringen en geheimen dat blijft hangen!
Tash Aw – Wij, de overlevenden
Wij, de overlevenden laat zien hoe onbetekenend een mensenleven in onze huidige maatschappij kan zijn. Ah Hock is geboren in een vissersdorp in Maleisie en probeert via slecht betaalde baantjes een leven op te bouwen in een maatschappij waar rijkdom en veiligheid slechts voor een enkeling is weggelegd. Aan het begin van het verhaal lezen we dat er een moord is gepleegd. Maar door wie? Is het wel moord? Ah vertelt zijn verhaal aan een lokale journalist niet alleen voor de lezer, maar ook voor zichzelf. Aan de hand van het verhaal van één hoofdpersoon worden de sociale misstanden, corruptie, discriminatie en immigratie in zuidoost Azie aan de kaak gesteld. Een confronterend boek maar waanzinnig mooi geschreven.
Paagman Boek van de maand
Sinds februari vorig jaar tippen onze eigen boekverkopers iedere eerste vrijdag van de maand de mooiste, ontroerendste of indrukwekkendste boeken die de afgelopen twee maanden zijn verschenen. Een panel van vier boekverkopers selecteert boeken die naar hun mening ontzettend goed zijn en het verdienen om meer gelezen te worden, maar die toch een extra zetje nodig hebben om bij het grote publiek in de kijker te komen. Een van deze boeken wordt uitgeroepen tot Paagman boek van de maand. Op de website van Paagman kun je zien welke boeken het panel eerder heeft getipt en zijn uiteraard al de boeken te bestellen.
Lees ook onze artikelen over Boek van de maand januari, februari, maart, april, mei, juni, juli en augustus van 2019. In juni hadden we ook een Thriller van de maand in het kader van de Spannende Boeken Weken.
