Heb jij je hart en ziel in je boek gelegd, zijn je vrienden en familie al groot fan en heb je het manuscript naar één of zelfs meerdere uitgevers gestuurd? Maar heb je helaas een ‘nee, niets voor ons’ teruggekregen?
Fay Weldon geeft in haar handboek Waarom wil niemand mijn boek uitgeven? Handboek voor de afgewezen schrijver praktische tips om als afgewezen schrijver je roman wél verkoopbaar te maken. Ze heeft zelf al meer dan 30 boeken op haar naam staan, dus haar tips komen niet uit de lucht vallen.
Dus heb jij weer een afwijsbrief in je (digitale) brievenbus ontvangen? Misschien ben je tijdens het schrijven wel in één van deze valkuilen getrapt en is het nu tijd voor wat tough love van Fay Weldon. We delen negen mogelijke redenen waarom ze bij de uitgeverij nee zeiden. Oh ja en niet geheel onbelangrijk, wat je er aan kan doen:
1) Misschien is je boek gewoon saai?
Dit moet je niet persoonlijk opvatten. Het zegt niet meteen iets over jóú, maar de kans is groot dat je boek gewoon niet leeft. Een verhaal hoeft niet (te) autobiografisch te zijn, maar houd wel in je hoofd dat een boek een vorm van communicatie tussen schrijver en lezer is.
2) Misschien heb je niets te zeggen.
Is je boek een en al plot maar heeft het geen doel? Er ontbreekt een degelijk probleem en dus is er ook geen mogelijke uitkomst? Ga dan op zoek naar wat je in de eerste plaats wilde zeggen. Breng je hele boek terug tot één zin – Fay Weldon noemt dit het kosmische statement – en werk van daaruit verder.
3) Misschien ontbreekt er structuur in je verhaal, komt het niet tot een besluit, gaat het alle kanten op.
Structuur is lastig. Probeer je boek aan te pakken als een experiment van het soort dat je op school voor natuur- of scheikunde moest doen. Zorg voor een stelling, paar ingrediënten en een paar methoden. Start met je stelling, kom met bewijzen en zo kom je vanzelf bij een resultaat en conclusie.
4) Misschien is het te ouderwets, heb je geen voeling met de nieuwe tijd.
Tijden veranderen: de samenleving ontwikkelt zich en dat zie je terug in veranderende personages en schrijfstijl. Het is belangrijk om bij te blijven en als schrijver ook zelf zo nu en dan nog een nieuw boek op te pakken.
5) Misschien ontbreekt er een USP – een unique sellingpoint ofwel ‘een haakje’.
Er komen per jaar veel boeken uit. Echt. Veel. En het kan lastig zijn om je dan te onderscheiden in de grote massa. Maak je in eerste instantie niet te veel zorgen om je USP, want het blijft eenmaal lastig voorspellen wat wel en niet zal verkopen. Ben je moe van de afwijzingen? Zorg dan voor een thema in je boek dat op de voorpagina van de krant niet zou misstaan.
6) Misschien zal het te veel mensen tegen de haren in strijken of kwetsen. Te controversieel.
Dit kan gemakkelijk gebeuren. Je schrijft een boek niet in één dag. Het boek waar je vijf jaar geleden aan begon is vandaag misschien niet meer van deze tijd. Een incorrect grapje, culturele toe-eigening of het kiezen van de “verkeerde kant”. Je kunt op zoek gaan naar een dappere uitgever óf je kunt op veilig spelen en je boek herschrijven.
7) Misschien geeft je synopsis je boek niet goed genoeg weer.
Je synopsis is meer dan een samenvatting en hoort een overzicht van je boek te geven: het genre, waarom je het hebt geschreven en welke potentiële afzetmarkt je ziet, en wat je verder nog ter verweer van je boek wilt zeggen. Houd het kort, professioneel en zakelijk. En houd het bij één pagina.
8) Misschien is het te veel van het goede: te veel mooischrijverij, te weinig plot.
Dat kan ook gebeuren. Je bent een geboren schrijver, al sinds je voor het eerst een pen in handen kreeg. Maar structuur en plot gaan je niet gemakkelijk af. Formuleer een plot voor je begint – schakel desnoods hulp in – en houd je eraan. Je lezers zullen blij zijn dat je zegt wat je bedoelt en dat je meent wat je zegt.
9) Misschien hebben ze je al na één pagina afgedaan als ongeletterd, onvoldoende geschoold.
Neem je het niet zo nauw met spelling en grammatica? Dat kan lastig zijn. Lees zelf veel boeken en leer ervan. Zijn je fouten opzettelijk omdat je zo een personage karakter wil geven? Minder ze dan of uit dit op een andere manier. Is dit het allemaal niet? Dan kan je altijd nog film overwegen, waar het geschreven woord irrelevant wordt en je je verhaal de wereld in kunt helpen.
Al deze redenen zijn natuurlijk niet leuk om te horen – of om je te realiseren, want vaak moet je er zelf achter komen –, maar er is wel wat aan te doen. Durf dus eerlijk tegen jezelf te zijn! In Waarom wil niemand mijn boek uitgeven? geeft Fay Weldon nog veel meer tips en handvaten om je schrijfvaardigheden te verbeteren en uiteindelijk hopelijk wel je boek gepubliceerd te krijgen.
Een belangrijk punt wat Weldon nog aankaart is dat regels er uiteraard zijn om verbroken te worden, máár zegt ze: je moet die regels wel eerst begrijpen en zelf kunnen volgen, voordat je ze gaat verbreken. Dus hop, terug naar je pen en papier/de typemachine/je laptop en ga ervoor!
Nog steeds niet overtuigd om weer aan de slag te gaan en een zetje in de rug nodig? Haal dan troost uit het volgende: want Harry Potter-schrijfster J.K. Rowling bewijst met haar afwijzingsbrieven voor haar pseudoniem Robert Gailbraith dat zelfs de meest succesvolle schrijvers af en toe met afwijzing moeten dealen:
By popular request, 2 of @RGalbrath’s rejection letters! (For inspiration, not revenge, so I’ve removed signatures.) pic.twitter.com/vVoc0x6r8W
— J.K. Rowling (@jk_rowling) March 25, 2016
