Een persoonlijk gesprek met Louis Theroux over angst, balans en onzekerheid

Tekst: Esther Pordon
Beeld: Paul Marc Mitchell

Als één van ‘s werelds bekendste documentairemakers lukte het Louis Theroux het vertrouwen te winnen van menig gevreesd persoon en omstreden gemeenschappen. Nu liggen zijn memoires Geen taboe voor Theroux in de winkel en blikken we samen met hem terug (en vooruit) op zijn carrière en privéleven. ‘Ik wilde graag een programma over IS maken, maar was te bang om te worden onthoofd.’

Waarom was nu hét moment om je memoires uit te brengen?

Bestel Geen taboe voor Theroux via Paagman.nl

‘Niet omdat ik het gevoel heb tegen het einde van mijn carrière te lopen hoor. Sterker nog, het voelt meer alsof ik tegen het einde van het midden van mijn carrière zit. Dat dit boek mijn memoires zou worden, was in eerste instantie niet de bedoeling. Oorspronkelijk zou ik een collectie maken van oude artikelen, maar toen ik die doorlas merkte ik dat er te weinig samenhang in zat. Ik besloot er een persoonlijker werk van te maken. Volgend jaar word ik 50, dus dit leek me wel een goed moment.’

Heb je nog bijzondere openbaringen gehad tijdens deze terugblik op je werk en leven?

‘Het is me duidelijker geworden hoe ik mijn werk lange tijd gebruikte als een emotionele uitlaapklep en steun. Intimiteit vind ik makkelijker in een professionele setting dan in mijn privéleven. Tijdens het schrijven van dit boek ben ik me meer gaan realiseren hoe ik dierbaren tekort heb gedaan door mijn gebrek aan emotionele zelfkennis, en mijn constante focus op werk.’

Wat zijn de verschillen tussen de Louis aan het begin van zijn carrière en de Louis van nu?

‘Ik was 23 toen ik begon. Ik had geen idee wat ik deed en overcompenseerde dat door zo benaderbaar en charmant mogelijk te zijn. Tegenwoordig ben ik veel zekerder. Mijn stijl is minder ironisch en meer direct geworden. Wat hetzelfde is gebleven is dat ik nog steeds verhalen vertel die draaien om een bepaalde psychologische angst.’

Was het schrijven van je memoires confronterend?

‘Er zijn een heleboel dingen waar ik me voor schaam, ik heb veel weggelaten uit het boek. Niet altijd voor mezelf, maar voor anderen. Sexdingen, familieperikelen. De lelijke kanten van een relatie die zich achter de schermen afspelen. Er staan nog steeds genoeg persoonlijke onthullingen in hoor, maar ik wilde niet dat het in misère zou verzanden. Het moest wel grappig en – tot op bepaalde hoogte – luchtig blijven.’

Welk interview heeft je het meest verrast?

‘Oh zo veel! Maar er schiet me er direct één te binnen met een gedetineerde van de Miami Jail, Robert Shaw. Hij zat in de isoleercel omdat hij een andere gevangene had gestoken met een geïmproviseerd mes. Ik verwachtte een wantrouwende macho-man, maar hij begon meteen te vertellen dat hij al verschillende romans had geschreven en zichzelf vijf nieuwe woorden per dag leerde. Hij was veel gevoeliger en bedachtzamer dan men zou verwachten.’

Zijn er onderwerpen die je graag zou willen behandelen, maar die onmogelijk blijken te zijn?

‘Ik wilde heel graag een programma over IS maken, maar ik was te bang om te worden onthoofd of gekidnapt. Ik heb wel geprobeerd om te filmen met IS-aanhangers in Engeland, maar ze bleken te achterdochtig. Heel hechte religieuze groeperingen zijn ook moeilijk om bij binnen te komen. Daarbij zijn er nog een aantal gevangenissen die ik maar wat graag van binnen zou willen meemaken, zoals de federale gevangenis in Colorado: ADX Florence. Die is maximaal beveiligd en huisvest enkelen van de meest beruchte gevangenen van Amerika: Ted Kaczynski, Ramzi Yousef, Eric Rudolph, en El Chapo Guzman om er maar een paar te noemen. Kan je je voorstellen hoe het daar binnen zou zijn?!’

Heb je wel eens een verzoek om een bepaald onderwerp onder de loep te nemen geweigerd?

‘Soms kies ik ervoor een bepaald verhaal niet verder uit te werken omdat ik bang ben dat het té duister wordt. Kijk, criminele verhalen intrigeren me, maar voordat ik een seriemoordenaar zou interviewen, moet ik goed bedenken welk doel dat dan zou dienen. Er is een grens tussen het verkrijgen van inzichten uit forensisch onderzoek, en aan de andere kant het zwelgen in gruwelijkheden. Bij het kiezen van onderwerpen volg ik mijn instinct. Ik overweeg altijd of een onderwerp genoeg diepgang heeft en een belang dient. Maar ik wil ook voorkomen bepaalde mensen kritiekloos een onterecht platform te geven of kwetsbare mensen nóg kwetsbaarder te maken.’

Ben je wel eens bang?

‘Die momenten zijn er zeker geweest. Onrust op de Westelijke Jordaanoever, een opstand in Lagos. Vijftien jaar geleden maakte ik een programma over neo-Nazis in Californië, waarbij ik een skinhead Skip interviewde. Hij keerde zich tegen me omdat hij dacht dat ik Joods was. Maar waar ik eigenlijk het meest bang voor ben is dat ik geen verhaal ga vinden. De angst voor verveling of irrelevant worden.’

Wat betekent jouw carrière voor je familieleven?

‘Eén van de thema’s in mijn boek is het vinden van de balans tussen mijn werk en privéleven. Dat is niet altijd makkelijk geweest. Mijn vrouw en ik leerden elkaar kennen toen we beiden bij de BBC werkten, maar zij heeft haar carrière op een laag pitje gezet om meer tijd voor de kinderen te hebben. Nancy steunt me onvoorwaardelijk en vertrouwt mij en mijn instincten. Nu de kinderen wat ouder zijn hoop ik dat zij en ik kunnen gaan samenwerken, en dat ik haar kan terugbetalen voor alles wat ze heeft moeten opofferen zodat ik mijn werk kon blijven doen.’

Waar ben je het meest trots op?

‘Ik ben trots op bijna alle programma’s die ik gemaakt heb. Maar momenteel ben ik toch wel het meest trots op mijn boek. Televisie maken doe je met een heel team, schrijven doe je in afzondering. Het was regelmatig stressvol en ik heb me vaak afgevraagd of het wel goed zou worden. Met televisie had ik vrij snel en gemakkelijk succes. Toen ik zo worstelde met mijn boek, begon ik te twijfelen of dat succes eigenlijk meer door mijn team kwam dan door mijzelf.’

Hoe zie je de toekomst?

‘Ik zou heel graag een serie willen zoals Wild Wild Country of The Jinx, series met twists and turns. Zoiets maakt de mogelijkheden van documentaires nog veel groter. Ik hoef er niet eens zelf in te zitten. Sterker nog, dat is nog één van mijn ambities. Goede, succesvolle programma’s maken waar ik zelf niet per se in zit.’

Tags bij dit verhaal
,
Geschreven door
Meer van Redactie Paagmag

Jean-Marc van Tol vertelt: Van Fokke & Sukke naar Johan de Witt

“Eindelijk tijd om leuke dingen te doen,” dacht Fokke & Sukke-tekenaar Jean-Marc...
Lees verder