Tien dilemma’s voor Marieke Lucas Rijneveld

Uitwerking: Tess van der Zwet
Beeld: Jeroen Jumelet (ANP)

The discomfort of evening (De avond is ongemak) werd dit jaar als eerste Nederlandse roman ooit bekroond met de International Booker Prize. Een geweldige prestatie. Maar lukt het auteur Marieke Lucas Rijneveld ook om tien lastige keuzes te maken?

Ochtend, avond of nacht?

‘De ochtend is mijn lievelingsdagdeel. Alles is dan nog zo schoon en nieuw. Ik schrijf ook het liefst in de ochtenden. Na het ontbijt schuif ik meteen achter mijn bureau en begin ik. Eigenlijk zou ik alleen maar dagen willen die bestaan uit ochtenden, dat lijkt me fijn. Voor de avond en de nacht ben ik wat huiverig. In het donker word ik vaker angstig.’

Koeien of kinderen?

Bestel Mijn lieve gunsteling via Paagman.nl

‘Koeien, zeker. Dat zijn de allerliefste dieren. En het is ook makkelijker dan bij kinderen, ik weet precies wat ze nodig hebben. Bij kinderen is dat lastiger en ook per kind verschillend. Nee, ik heb liever een stal met koeien dan een paar kinderen.’

Dromen of doen?

‘Het liefst droom ik de hele dag door. Soms moet ik mezelf wel een stop toeroepen, anders komt er niets uit me. Als kind was ik al een enorme dromer en keek ik tijdens de lessen alleen maar naar buiten. Dromen is gewoon zo heerlijk om te doen, vooral op de fiets. Ik ben een echte fietsdromer.’

Noren of Friese doorlopers?

‘Ik schaats nu twee jaar op noren en dat bevalt me goed. Sinds vorig jaar kan ik ook overstappen en dat is geweldig. Bij iedere bocht voel ik me weer de held. Ooit begon ik op Friese doorlopers, daarna op kunstschaatsen en hockeyschaatsen en nu op noren.’

Reizen of thuisblijven?

Bestel De avond is ongemak via Paagman.nl

‘Ik blijf liever thuis. Ik houd niet van reizen. Alleen in mijn hoofd reis ik af naar de mooiste plekken en kom ik overal. Daarbij heb ik ook een lichte angst voor treinen en vooral voor vliegtuigen. Vorig jaar heb ik voor het eerst gevlogen, ik ging toen voor mijn roman naar Rome. Ik vond het doodeng.’

Geloof of fantasie?

‘Fantasie. Mijn fantasie is misschien ook een soort geloof geworden. Het is iets wat ik koester, waar ik houvast aan heb, net als ik dat destijds bij God had. In mijn fantasie kan alles. Waarschijnlijk leef ik meer in de fantasie dan in de werkelijkheid. Dat kan soms wel lastig zijn, omdat je nu eenmaal dingen aan moet gaan in de werkelijkheid. Ik geloof ook nog steeds in God, maar anders dan ik als kind geloofde – het is niet meer zo alles vervullend. Fantasie is dat wel.’

Leren vliegen of leren teleporteren?

‘Dat is een lastige. Vliegen lijkt me heerlijk, maar ik heb helaas behoorlijke hoogtevrees, dus kies ik toch voor teleporteren. Dat lijkt me ideaal. In de Harry Potter-wereld wordt het ´verschijnselen´ genoemd – een mooi woord. Door te verschijnselen hoef ik nooit meer met de trein of het vliegtuig en kan ik toch allerlei verre plekken bezoeken.’

Dichter of schrijver?

Bestel The Discomfort of Evening via Paagman.nl

‘Allebei, al voel ik me misschien iets meer verwant met het dichterschap omdat ik daar mee ben begonnen. In het dichten voel ik me ook iets vrijer, omdat ik geen rekening hoef te houden met de spanningsboog, met personages, met een plot. Ook hoef ik de lezer minder aan de hand te nemen; men gaat voor poëzie toch vaak anders in de zetel zitten dan voor een roman. Lezers weten dat ze hun best moeten doen voor poëzie, terwijl ze bij een roman vanaf de eerste bladzijde meegenomen willen worden.’

Schrijfinspiratie door verdriet of door geluk?

‘Door verdriet, maar als ik het opgeschreven heb voel ik geluk. Ik kan soms zo blij zijn met een metafoor of een goed gelukte scene dat ik even een rondje door mijn kamer maak, om daarna pas weer door te gaan. Inmiddels heb ik een grotere kamer dus is het ook een grotere ronde geworden.’

Schrappen of behouden?

‘Behouden. Ik vind het moeilijk om een zin te schrappen, het voelt zo onaardig naar die zin. Al heb ik het inmiddels wel meer geleerd om te doen. Soms is iets overbodig, te uitleggerig en doet het af aan wat je ermee bedoelde. Zo had ik in mijn eerste roman veel metaforen; iets te veel misschien. Nu heb ik geleerd om te doseren, al blijft het lastig en wil ik het liefst alles behouden. Maar ik stel de zinnen gerust door ze te bewaren en ooit op een andere plek of in een ander gedicht een plaats te geven. Zo gaan ze niet helemaal verloren.’

Dit interview werd gepubliceerd in Present van Paagman #4. Verkrijgbaar in de winkels van Paagman met een Paagman Privilege Pas of lees ‘m online.
Tags bij dit verhaal
,
Geschreven door
Meer van Redactie Paagmag

Stationery anno 2020: Duurzaam schrijven met een uitwisbaar notitieboek van Correctbook

Wat is er nu fijner dan een notitieboekje dat je gedurende de...
Lees verder