Bij echte levensgenieters thuis wordt er vast een mooie fles wijn opengetrokken met de feestdagen. Lekker eten en drinken horen bij de decembermaand. Maar wat als je (even) niet drinkt? Ben je dan gedoemd tot een ongezellige avond? Wijnjournaliste Esmee Langereis zocht het uit.
Tekst: Esmee Langereis
Een ongezellige avond wordt het geenszins, kan ik inmiddels (enigszins opgelucht) vaststellen, want ik was er zelf ook een beetje bang voor. Als wijnjournalist was ik dagelijks bezig met wijnproeven en wijn-spijscombinaties. ‘Was’, zeg ik, want ik ben gestopt met drinken. Een hele omschakeling, vooral op feestjes. Daar sta je dan opeens met je glas spa, als niet-drinker in een mer à boire van ad fundums en poppende champagnekurken. Ik ging op zoek naar medestanders én wat lekkers in mijn glas, en stuitte op een uitgebreid aanbod ‘sobere lectuur’, van recepten voor mocktails tot dagboeken van ervaringsdeskundigen.
Alcoholpauze
Zoals het boek Sinds ik niet meer drink van de Vlaamse presentatrice Evi Hanssen – een openhartig relaas over 500 dagen zonder alcohol, die Evi inmiddels verlengd heeft tot in het oneindige omdat het nuchtere leven haar zo goed bevalt. Tegen alle verwachtingen in, want Evi komt uit een bourgondische familie waar eigenlijk altijd wel een fles cava koud staat. Hoe lukte haar dat? Evi: ‘Ik ben opgegroeid met een positief beeld van alcohol. De Hanssens houden van drinken en doen dat ongeremd en ongegeneerd. Kerst bestond steevast uit drie dagen beschonken zijn; altijd vrolijk, vol gekkigheden – mijn oom die stiekem het pak van mijn opa aantrok, of mijn broers en ik die midden in de nacht een wedstrijdje sit–ups gingen doen.’ Waarom dan stoppen? ‘Dat is tegelijk een goede en een gekke vraag. Je hoeft niet obees te zijn om gezonder te willen eten, of te lijden aan aderverkalking om meer te willen sporten. Ik kreeg opeens behoefte aan een alcoholpauze. Het heeft me doen inzien dat ik dat aangeschoten gevoel van geluk en vrijheid ook uit mezelf kan halen, dat ik daar geen drank voor nodig heb – iets dat ik wel altijd dacht.’
Nuchter is niet saai
Niet drinken met kerst, hoe ongezellig! En saai! Ik hoor het je denken. Maar kraaknuchter de feestdagen in hoeft écht niet ongezellig te zijn. Hoewel het wel vraagt om aanpassingsvermogen. Evi: ‘In het begin vond ik vooral mezélf saai omdat ik me begon te vervelen. De anderen waren namelijk bezig met maar één activiteit: drinken. En daaraan deed ik niet meer mee.’ Hoe vul je dan die feestdagen in? ‘Dit wordt mijn vierde kerst zonder alcohol. Tegenwoordig ga ik tijdens familiebijeenkomsten regelmatig aan de kindertafel zitten, daar valt altijd wat te beleven.’ Evi heeft ook een gouden tip: ‘Neem gezelschapspellen mee, daaraan kan iedereen meedoen – jong, oud, nuchter én aangeschoten.’
Wat drinken we dan wel?
Geloof me, gezelligheid zit niet in een fles. En er zijn tegenwoordig heerlijke alcoholvrije alternatieven op de markt. De 0.0-versies van bier zijn inmiddels alom geaccepteerd, alcoholvrije wijn timmert aan de weg. Maar de verrassendste opties komen uit een andere hoek. Wel eens aan thee gedacht? Thee is – net als wijn – een gefermenteerde drank, met daardoor eenzelfde soort complexiteit. Mits je ‘m goed zet uiteraard. Volgens theesommelier Mariëlla Erkens deelt thee meer overeenkomsten met wijn dan je zou denken. ‘Het heeft een rijk palet aan aroma’s, zuivert de mond, stimuleert de eetlust en een fijne bijkomstigheid: veroorzaakt geen dronkenschap maar stimuleert juist de spijsvertering en maakt je helder en alert.’ In haar boek Thee, de nuchtere neef van wijn behandelt Mariëlla meer overeenkomsten en verschillen tussen thee en wijn, schrijft ze over welke thee past bij welk gerecht en deelt ze diverse recepten. Misschien iets voor het kerstdiner dit jaar?
Voor veel wijn- en bijvoorbeeld ook whiskykenners draait het vaak niet alleen om het drinken, maar ook om het lezen en leren over hun favoriete drank. ‘Dit kun je ook op non-alcoholische dranken toepassen,’ tipt Fiona Beckett, auteur van het Engelstalige boek How to drink without drinking. ‘Verdiep je bijvoorbeeld in thee, koffie of zelf fermenteren. Net zo fascinerend!’ In haar boek deelt ze tevens talloze recepten voor alcoholvrije cocktails, likeuren en shrubs.
Cocktails zijn trouwens perfect voor elke gelegenheid, want gemakkelijk mét en zonder alcohol te maken. Niemand ziet het verschil. In het boek Mocktail party vind je recepten en tips voor feestelijke virgin cocktails.
Goede voorbereiding
Ik wil het trouwens niet makkelijker laten klinken dan het is. Alle verandering is moeilijk, en patronen doorbreken al helemaal. Zelfs als je prima zonder alcohol kunt, blijft het soms lastig om op borrels en partijen niet mee te doen met de rest. Drinken is nou eenmaal zó normaal, en zeker met kerst en Oud & Nieuw schenken we ons nog eens extra in. Wil je de uitdaging aangaan? Dan helpt het om je goed voor te bereiden. Neem bijvoorbeeld zelf altijd een paar spannende alcoholvrije dranken mee als je op visite gaat. Is dit je eerste keer als bewuste niet-drinker, dan heeft Evi Hanssen nog een laatste tip: ‘Zie het als een experiment. Maak mentale notities van wat er anders is. Wat doet het met je om compleet nuchter feest te vieren? Op deze manier hou je het spannend, en om het experiment te laten slagen kun je ook niet sjoemelen met tóch een slokje.’ Tot slot heeft ze ook nog een cadeautip voor op je verlanglijst: ‘De Engelse Clare Pooley schreef een boek over haar ervaringen toen ze stopte met drinken. Denk Bridget Jones die probeert alcohol op te geven. Herkenbaar en hilarisch.’ Proost!
Dit artikel werd gepubliceerd in Present van Paagman #6. Gratis verkrijgbaar in de winkels van Paagman met een Paagman Privilege-pas of lees ‘m online!
